تأثیر نوع، سرعت پیشروی و دفعات عبور تراکتور بر تراکم پذیری خاک و عملکرد محصول سیب زمینی در کرمان

در قرن حاضر با توجه به ضرورت افزایش تولید محصولات زراعی نیاز به استفاده از تراکتورها با ابعاد بزرگتر افزایش یافته است، تردد این تراکتورها در زمین های زراعی باعث فشردگی خاک و کاهش عملکرد محصول می شود. از این رو، این تحقیق به منظور بررسی اثرات نوع، سرعت پیشروی و دفعات عبور تراکتور در طول فصل زراعی بر تراکم خاک و عملکرد سیب زمینی آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان به صورت کرت های دو بار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار در سال زراعی 1388-1387 اجرا گردید. نوع تراکتور در دو سطح (رومانی، مسی فرگوسن) به عنوان فاکتور اصلی، سرعت پیشروی تراکتور در دو سطح (3 و6 کیلومتر بر ساعت) به عنوان فاکتور فرعی و دفعات عبور تراکتور در طول فصل زراعی در دو سطح (دو و پنج بار عبور) به عنوان فاکتور فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. بررسی اثرات فاکتورها با اندازه گیری شاخص های تراکم شامل چگالی ظاهری (bd)، شاخص مخروطی (ci) در عمق های مختلف خاک (10-0،20-10و30-20) سانتی متر و همچنین عملکرد سیب زمینی انجام شد. نتایج تجزیه و تحلیل واریانس نشان داد که افزایش وزن و دفعات عبور و کاهش سرعت تراکتور موجب افزایش معنی دار bdو ci در هر سه عمق و کاهش معنی دار عملکرد سیب زمینی می شود. براساس ضرایب همبستگی، بین صفت عملکرد محصول با صفات bd و ci همبستگی منفی و بسیار معنی داری و بین صفات bd و ci همبستگی مثبت و بسیار معنی داری وجود دارد. مدلسازی ریاضی bd ، ci و عملکرد محصول سیب زمینی بر مبنای مدل رگرسیون خطی چند متغیره نشان داد که هر سه متغیر در مدل به عنوان متغیرهای توجیه کننده تغییرات تراکم و کاهش عملکرد، بیش از 80 درصد تغییرات را توجیه نمودند، و تردد به عنوان مهم ترین عامل در تراکم خاک و کاهش عملکرد تشخیص داده شد. براساس نتایج حاضر به نظر می رسد تراکتور مسی فرگوسن با سرعت پیشروی 6 کیلومتر بر ساعت و دو بار عبور در طول فصل زراعی با میانگین عملکرد 1/31 تن در هکتار بهترین عملکرد را دارا می باشد و عملکرد آن نسبت به روش معمول استفاده از تراکتور رومانی با سرعت پیشروی 3 کیلومتر بر ساعت و پنج بار عبور در طول فصل زراعی با میانگین عملکرد 19/145 تن در هکتار حدود 62 درصد افزایش یافته است.